පණ්ඩිත, ශාස්ත්‍රවේදී, විචිත්‍ර ධර්මකථික, සබරගමු පළාත් අධිකරණ සංඝනායක අති පුජ්‍ය හීනටිහේනේ ශ්‍රී සොරත මහනායක ස්වාමීන් වහන්සේ !!

“පින්වත්නි, මේ සංසාර සාගරයෙන් අපි එතෙර වන්නට ඕන. හරියට යම් දාමයක් බිඳ දාන අයුරින් අපගේ සංසාර චක්‍රය බිඳ දැමීමටයි අප යුහුසුළු විය යුත්තේ. ඒ වෙනුවෙන්මයි අපි වෙහෙස විය යුත්තේ. 

බුදු රජානන් වහන්සේ වදාළ අයුරින් මේ සංසාරය ජාති, ජරා, මරණ ආදී ව්‍යාධින්ගෙන් යුක්ත වුවක්. අප තව දුරටත් එහිම ඇලී ගැලී දිගටම ගමන් කරනවාද නැත්නම් කොතනකදී හෝ අප උත්සාහ කොට සසරින් එගොඩ වීමට කටයුතු කළ යුතු නොවේදැයි මා ඔබගෙන් අසනවා. 

පින්වත්නි, ඔබ ලබා ගත් මේ මනුෂ්‍ය ආත්මය සසරින් එගොඩ වීමට ඔබට ලබා දුන් වරමක්. ඔබ එයින් නිසි ප්‍රොයා්ජන ලබා ගන්න. අවශ්‍ය කමටහන් ඇති තරම් සිල්වත් භික්ෂුන්වහන්සේලා ඔබ වෙත ලබා දෙනවා. එහෙනං ඔබ කල යුත්තේ ඔබගේ සසර ගමන කෙටි කර හැකි ඉක්මනින් නිර්වාණය අවබෝධ කර ගැනීමයි. මේ පින්වතුන් සැවොම එය මනා ලෙස සිතට ගත යුතුයි.........“

සොරත ස්වාමින්වහන්සේගේ තෙද බලැති කන්කළු අධිෂ්ඨානශිලි වාග් විලාශය බණ ශාලාවේ තැන්පත්ව සිටින, පෝදා සමාදන් වූ සියළු උපාසක උපාසිකාවන්ගේ සිත් සතත්, සිලි සිලියේ සෙලවෙන බෝමැඩ වැලිමළුවේ නිසංසලව සිටින විටෙකදි මෙන් ශාන්තිමත් වී ඇත. නිදිමත පැමිණි කිසිවෙකු හෝ බණ ශාලාව තුල නොමැත්තේ උන් වහන්සේගේ අතිශය පැහැදිලි, තේජාන්විත කටහඩෙහි මහානුභාවයෙනි. ඊට එකතු වූ උන් වහන්සේගේ අනන්ත වූ ධර්මඥාණය තර්කානූකූලව හුදී ජනයා ගේ කර්ණයන් හරහා කෙලින්ම මොලය කරා ගමන් ගන්නේ ඔවුන් තාවකාලික නිද්‍රාශිලී සෝවාන් ඵලයකට පත් කරමිනි. අතුරු සිදුරු නැතිව පිරි ඇති බණ ශාලාවේ ශබ්දයක් හෝ නැගුනේ නම්, එය ස්වාමින් වහන්සේගේ උස්වූ කටහඩින් අවදිව තම මවගේ තනය කරා ඇදී යාමට අවස්ථාව ඉල්ලා කෑමුර ගසන අතදරුවෙකුගෙන් පමණි.

වසර විසි ගණනක් තිස්සේ නියම සෙල් පිළිමයක් සේ උන් වහන්සේ ගමේ පන්සලෙහි නායක ස්ථවීරයන් ලෙස වැඩ වාසය කරති. ගොරහැඩි පෙනුමෙන් යුත් පැරණි පන්සල් භූමිය උන් වහන්සේගේ අධිෂ්ඨානය හා උවමනාව හේතුවෙන්ම දිනෙන් දින දියුණු වී වෙහෙර වහන්සේ, රන්වැට, දාන ශාලාව, ලැගුම් ගෙය, පිරිවෙන් ශාලාව ආදි නොයෙකුත් ගොඩනැගුම් මනරම් ලෙස ඉඳි වී ඇත. උන් වහන්සේ විසින් ගමේ පන්සල, ගම වෙනුවෙන් කරන ලද මහත් වූ සත්කාර්යය හේතුකොට ගෙනම, ජරාජීර්ණ වූ නායක ස්ථවීරයන්ගේ ලැගුම් ගෙය කෙරෙහි දක්වූ සැදැහැවත් ගම්වැසියෝ උන් වහන්සේගේ බස ද නොතකා ඉතා අනර්ඝ අයුරින් එය අළුත්වැඩියා කර දීමට පියවර ගනු ලැබූහ.

මුළු පන්සල් මළුව පුරාම සුසිනිඳු සුදු වැලි අතුරා අලංකෘතව ඇති හෙයින් පන්සල් භූමිය ඉතා ඈතට වුවද සුදු පැහැයෙන් පෙනේ. මළුවේ හරි මැදට වන්නට පිහිටුවා ඇති උස්වූ වෙහෙර වහන්සේගේ කිරි බැබලෙන සුදු වර්ණය, දහවල් කාලයේදි මිරිකෙන හිරි එළියෙන් බබළයි. ඊට මදක් එපිටට වන්නට ඇති බුදු මැඳුර නොයෙක් ආකාරයේ විසිතුරු බිතුසිතුවම් හා පිළිමවහන්සේලාගෙන් ආඩ්‍යව මනරම් ලෙස පවතී. කිලෝ දහයක් පමණ බරැති බුදු මැදුරේ ප්‍රධාන යතුර සොරත ස්වාමීන් වහන්සේගේ භාරයේම තිබුන අතර, උන් වහන්සේ හුදී ජනයාගේ අවශයතාවයන් සදහා එය උදෑසනව විවෘත කොට රාත්‍රි කාලයේදි අගුළු දමා බරැති යතුර, තම යහන් ගැබ වෙත ගෙන ගොස් සුරැකිව තබති.

සොරත ස්වාමීන් වහන්සේගේ උපරිම උවමනාව හා කැපවීම හේතුවෙන්ම පන්සලේ වෙනමම පිරිවෙනක් ආරම්භ කරන ලද අතර, එහි උගෙන ගන්නා සාමනේරයන් උදෙසා පවා වෙනම දෙමහල් ලැගුම් ගෙයක් ඉඳිකිරීමට උන් වහන්සේ සමත් වූ සේක. පිරිවෙනෙහි උගන්නා තිහක් පමණ වූ කුඩා සාමනේරයන් හට මෙය ඉමහත් අස්වැසිල්ලක් විය. ඒ අනුව දුර බැහැරින් පැමිණි උන් වහන්සේලා හට දිනපතා තම මව් විහාරය වෙත යාමේ අවශ්‍යතාවක් ඇති නොවිණි. ශ්‍රද්ධාසම්පන්න ගම්වාසීන් විසින් මේ කුඩා සාමනේරයන් වහන්සේලා හට නොයෙකුත් අරුමෝසම් කෑම ජාති පවා ගෙනැවිත් දීමට උත්සුක වූහ.

මේ අනුව බලද්දී සොරත තෙරුන් යනු මුළු ගමේම ජීවනාලිය බදු විය. උන් වහන්සේ පන්සලේහි නිර්මාතෘවරයා නොවුවද ඒ ලෙසම හදුන්වා දිය හැකි තරම් අධීක වැඩ කොටසක් ඉටු කර ඇත. ගමෙහි ඕනැම අවස්ථාවක් නියෝජනය කිරීම සදහා උන් වහන්සේ කිසිදු විටක නොපැකිලෙන සේක. 

සොරත ස්වාමීන් වහන්සේ බණ දේශනාවන් උදෙසා මුළු පළාතෙන්ම ඉමහත් ප්‍රසිද්ධියක් උසුලයි. උන් වහන්සේගේ තර්කානූකූල බණ දේශනා, කාලානූරූපව ගලපා, නිසි පරිදි ධාර්මික කරුණු ගොනු කොට දේශනා කරන හෙයින් එම බණ දේශනා ඇසීමට සැදැහැවත්හු වැල නොකෑඩී එම ස්ථාන වලට ඇදී එයි. එහෙත් මේ කාලයේදි තම බැංකු ගිණූමට මුදල් බැර වීමෙන් පසුව පමණක් බණ දේශනා ඉදිරිපත් කරන මහණුන් ලෙස නොව කිසිදු මුදලක් අය නොකොට උන් වහන්සේ බණ දේශනා සඳහා වැඩමවීම විශේෂ කරුණක් විය. එයම උන් වහන්සේගේ ජනප්‍රියතාවය ඉහළ දැමීමට සමත් වී ඇති සේය.

සොරත ස්වාමීන් වහන්සේ තරමක් පැසුනු වයසේ අඩු තරමින් අවුරුදු පනහක් පමණ ආසන්න වන වයසේ වන නමුත් උන් වහන්සේගේ රන්වන් දේහ ලක්ෂණ වයස සඟවාලයි. තළෙලු වර්ණ රෑපකාය පහුගිය වසර කිහිපය තුලදී සීඝ්‍ර ලෙස වෙනසකට භාජනය වී ඇත. දැන් උන් වහන්සේ කෙරෙන් තළෙලු වර්ණයක් දිස් නොවේ. සත්‍ය වශයෙන්ම උන් වහන්සේගේ සිරුරේ පැහැය රන් වර්ණය හා සම ය.

සවස් යාමයේ පන්සල් භුමිය තුල සෙමෙන් සක්මන් කරන උන්වහන්සේ, පිරිවෙන් ශාලාවට පැමිණ මද වේලාවක් එහි උගැන්නුම් කෙරෙහි අවධානය යොමු කොට සිටින අතර, ඉන් පසුව නැවත සෙමින් තම කුටිය තුලට සක්මන් කරති. 

පිරිවෙන අවසන් වී ටික වෙලාවකින් උන්වහන්සේ තම ගෝලයා වන ග්‍රාමසේවක නමින් හඳුන්වන පන්සලේ ඇබිත්තයා කැඳවා යම් උපදෙසක් ලබා දුන් පසු ඔහු එම පණිවිඩය රැගෙන දෙමහල් ලැගුම් ගෙය තුලට පිවිසෙයි. ඉන් අනතුරුව එහි උන් කුඩා සාමනනේරයන් වහන්සේ කෙනෙකු කැඳවා ගෙන ගොස් සොරත ස්වාමීන් අභිමුව රඳවන්නේය.

“හ්ම්.. මොකක්ද සාමනේරයෝ තමුන්ගේ නම“

“නායක හාමුදුරුවනේ මම.. ඉත්තෑපොත සුබද්‍ර“

“හා හා.. සුබද්‍ර දැං කෝමද ඉගෙනුම් කටයුතු“

‘වරදක් නෑ අපේ හාමුදුරුවනේ“

“සුබදු දැං උම්මග්ග ජාතකේ පොත අහවර කරලද ඉන්නේ“

“තාම නෑ අපේ හාමුදුරුවනේ.. ඒකේ අන්තිම හරිට තමා ඉතුරු“

“හ්ම් හ්ම්.. ගැටපද වියරණ එහෙම කෝමද?“

“තාම ඉගෙනගන්නවා හාමුදුරුවනේ“

“සුබද්‍ර.. ඔන්න ඔය තෙල් කුප්පිය අරන් මගේ දණහිස ඩිංගක් අතගාන්න. හරියට රිදෙනවා. මං දැං වයසය් නේ.. හික් හික්“

“එහෙමයි අපේ හාමුදුරුවනේ“ සුබද්‍ර මෙය තමන් වෙත ගුරු දේවයන් විසින් කරනු ලබන ගෞරවයක් සේ සලකා දෝතින්ම තෙල් කුප්පිය රැගෙන එයින් බිංදු දෙකක් තම වම් අත්ලට දමා සොරත ස්වාමීන්ගේ දෙපතුල ලග බිම ඇණ තබාගෙන සිටී. ඒ අනුව දණහිස තෙක් තම සිවුර මෑත් කර උන්නාන්සේ සැතපෙන පුටුවේ හිස ඇලකොට වේගයෙන් කැරකැවෙන සිවිලිම් පංකාව දෙස බලා සිටියදී හිරිමල් දෑතින් සුබද්‍රයන් දෙකකුල් පිරි මැදීමට පටන් ගති. විනාඩියක පමණ ඇවෑමෙන් සුබදු නැවත තෙල් බිංදුවක් අතට ගන්නට තම ඇස් ඉවත් කොට නැවත ඇස් එතැනට පැමිණෙන විට සොරත ස්වාමීන්ගේ සිව්රු කොණ දණහිසද ඉක්මවා එසවී තිබුනද එහි අරුමයක් නොදැක නැවත තමා රාජකාරිය පටන් ගනී.

“සුබද්‍ර.. ඔය දණ හිසට ටිකක් උඩට වෙන්ටත් පිරිමැද්දනං හෙම හොදයි“

“එහෙමයි හාමුදුරුවනේ“

සුබද්‍රයන් තම වම් අතින් නායක ස්වාමීන්ගේ වක ගැසුනු දණහිස ඉක්මවා තම අත මෙහෙයවද්දී, උන් වහන්සේගේ කකුලේ මස් ගොබ වලට ඔරොත්තු නොදුන් තම වම් අත රිදෙන්නට ගත් හෙයින් දකුණතට මාරු විය. සිවිලිම දෙස නෙත් අයා සිටින නායක් ස්වාමීන්ගේද කිසිදු හැලහොල්මනක් නැති වුවද උන් වහන්සේ පුටුවෙන් තරමක් ඉදිරියට ලෙස්සා එන අයුරක් හැගුන සුබද්‍ර නෙත් ඔසවා බැලුවද නායක ස්වාමීන්ගේ කිසිදු වෙනසක් නොදුටුවෙන් එය තම සිතේ මනස්ගාතයක් යැයි සිතා ගෞරවයෙන් යුතුව නැවත තම රාජකාරියට කැප විය.

කෙසේ වෙතත් නායක ස්වාමීන්ගේ දණහිස එන්න එන්ටම පහළට ගමන් කිරීම නිසා දැන් සුබද්‍රට කලවා පෙදෙස කරාම තම අත මෙහෙයවන්නට සිදු වී ඇත. ආරම්භය දණහිස හෙයින් රාජකාරි ස්ථානයේ දිගෙහි වැඩි වීමක් සිදුව ඇති බව සුබද්‍ර චකිතයෙන් යුතුව සිතන්නේ දිග අරිනු ලබන පැදුරක දිග පළල මැනගත නොහී ලතැවෙන ගොවියෙකු සේය.

“සුබද්‍ර.. මං ගාව තියෙනවා හොද රේඩියෝ එකක්. මං ඒක තමුන්ට දෙන්නං..“

“හොදයි හාමුදුරුවනේ..“ එයින් කුල්මත් වූ සිතින් යුතුව සුබද්‍ර පවසයි. තවත් මොහොතක් ගෙවෙද්දී,

“සුබදු.. මගේ මේ කකුල් දැං හරි කෙඩෙත්තුයි ළමයෝ. ඔන්න ඔහොම පිරිමදින කොට හරිම සනීපයි දරුවෝ..“ එසේ පවසමින් සොරත තෙරුන් තම හිස කෙලින් කොට සුබදුගේ හිස දෙසට තම දකුණත ගෙන එදිදී ගර්වයෙන් යුතුව සුබද්‍ර හිස බිමට නමාගෙන සිටිී. සුවපත් වීමක පෙර ලකුණු දුටු සොරතයන්ගේ දකුණත තම හිසෙන් මෑත් නොවීම ගැන වකිතයෙන් යුතුව සුබද්‍රයන් වෙසෙද්දී. තම වමතින් සුබදුයන්ගේ දකුණත තම පාදයේ ඉහල කොටස කරා තල්ලු කිරීමට සොරතයන් කටයුතු කළද, ගල් ගැසුනු සුබද්‍රයන්ගේ අත නොසෙල්විය හැකි විය.

“විකාර නැතිව.. අතගානවා ළමයෝ.. මෙන්න මෙහෙම“ කෝපයෙන් යුතුව පවසද්දී නිතැතින්ම තම අත ක්‍රියාකිරීමට පටන් ගත් බව සුබද්‍රට හැගේ. 

පණ්ඩිත, ශාස්ත්‍රවේදී, විචිත්‍ර ධර්මකථික,  සබරගමු පළාත් අධිකරණ සංඝනායක අති පුජ්‍ය හීනටිහේනේ ශ්‍රී සොරත මහනායක ස්වාමීන් වහන්සේගේ විචිත්‍රවත් ධර්ම දේශනාවක් ඒ මොහොතේ ගුවන් විදුලිය පුරා ඇසෙන්නට පටන් ගනිද්දී, නුහුරු නුපුරුදු ලොවක සුබද්‍රයන් මංමුලා වන්නේය.