දඩ, දඩ සහ දඩ!!

(පෙරවදන - බ්ලොග් පිටුවට දැමීම සදහා නොවේ.. හැක්)

කලින්ම කියන්න වෙනවා. මුල් ටික දැක්ක ගමන් මඩ ගහන්න හදන්නේ නැතිව ඔක්කෝම ටික කියවපියව්.. මේක ඉන්ෆෝර්මේටිව් එකක්..

දඩ කනවයි කියල මෙහෙමත් කන්න ඇහැකිද කියල හිත හිත මං ඔපිසියෙන් එළියට බැස්සේ හැමදාම මට බොන්න අඩගහන මේ හාතහිබූරුවාට අද බොන්න ම ඕන කියපු හින්ද නෙව. හොදට බීලා ඉවර වෙලා යන්නං මචං ශෛලියෙන් වෙරි වෙන පොර අන්තිමේදි බෝතලෙන් සුට්ටක් තියෙද්දිම චූ පාර දාන්න ගිහිල්ල මං යනවා මචෝ ගාගෙන පස්ස දොරෙන්ම යනවා යන්න ඇරල දාලා.. ඉතිං සුර් වෙච්ච මං මගේ නොවන මගේම වොලට් එකෙන් ගාන ගෙවල ගෙදර යනවා වැනි වැනි.

එහෙම වැනි වැනි ගිහිල්ල ගෙදර දොරට තට්ටුවක් දැම්මම තමා ආතල් කිතල් වෙන්නේ. මහා රාක්ෂණියක් වගේ දත් විලිස්සගෙන, මාතලං කියන්නැහේ වගේ ගෑනුන්ට ලොරි ටෝක් දෙන සරත් ගොයියා නම දාපු හුචක්කුවත් දාගෙන තුවක්කුව මානගෙන එළියට එනවා. ඇයි අනේ ඉතිං වෙනද වෙලාවට වඩා මේ යකා පැය දෙකක් විතර පරක්කුයි නේ ගෙදර එන කොට. ඒ මොහොතේ දොර ඇරියම ගිනි පිට කරන මකරෙක් වගේ කටිනුයි ඇස් දෙකිනුයි දාන අග්නිය දැක්කාම මේ මේ... අර කාලේ ලව් කරපු එයාමද කියලත් සැක හිතෙන එක සාධාරණයි නේ. දේශිකා නෙමෙයි යක්ෂණිකා කියල උන්ගේ තාත්තා නම දැම්ම නං හොදයි කියල හිතෙනවා වෙලාවකට. හැක්.

ඒක නෙමෙයි නේ කාරණේ. ගොර ගොරොද්දේ ඇද ඇද දුං දාගෙන නිදාගත්ත මං උදේට නැගිටල ලැහැස්ති වෙලා වොලට් එක කෝකටත් කියල ඇරල බලන කොට තමා බිව්ව ගොං කම තේරෙන්නේ. සන්තකේටම රුපියල් එක්දාස් දෙසියක්වත් තියෙන්න ඇති. දැං රුපියල් දෙසීයයි. කෝ දාහ. අර යස්ස මනුස්සයා ඒක උස්සලා. ඉතිං බෙරිහන් දෙන්න වෙනවා කෝ මේකේ තිබ්බ සල්ලි කියල. ඔන්න එතකොට අරං එනවා පන්සීයක්. කෝ දාහ.. දාහක් මොකටද අදත් බොන්නද පන්සියක් මං ගත්තා. ඕනනං තියාගන්නවා නැතිනං ඕකත් මට දෙනවා සෙයියාවෙන් ඒක මට දික්කරාම මාත් පුස් පැටියා වගේ ඒක අරන් යනවා යන්න. එතකොට මගේ මුදලින් භාගයක දඩයක් ඒ දැරිවි ගහල. ඊයේ රෑ අර යකා මට ලොකුම දඩේ ගැහුවා. දැං දඩේ ඩබල් වෙලා. 

අපි දන්න විදියට දඩ ගහන්න කප්පිත්තෝ ඉතිං පොලෝසිමය නෙව. මට මේ සිද්ධිය මතක් උනේ අද උදේ රුපියල් විස්සට ලැජ්ජ නැතිව ජරාවක් දීලා බේරිල ගියපු දිනේෂ් මලයගේ කතාව දැකලයි.

සාමාන්‍යයෙන් කව්රුත් වගේ හිතන්නේ පොලීසියේ අය දඩ ගහල බේරල යවන්න කැමතියි කියලද. එහෙම එකක් නෑ. ඒ ගොල්ලා වැඩි පුර කැමති ඔය හාල් කෑලි වලට නෙමෙයි ලොකූ සීන් අල්ලගෙන නඩු දාගන්නම තමා. රථවාහන වැරදි වලදි 90% ක් විතරම පොලිස් දඩේකින් ෂේප් වෙනවා. ඔව් ඉතිරි 10% රුපියල් විස්සක් දීලා ෂේප් වෙනවා. එහෙම නෙමෙයි නේ. මේ දවස් වල හැටියට නං පොලෝසියෙන් බේරෙන්න රුපියල් පන්සියක් වත් දෙන්න ඕන. හා එහෙම නෙමෙයිද? එහෙම තමයි පැටියෝ.

ඇයි උන් රුපියල් පන්සීයක් දීලා වැඩේ ෂේප් කරන්නේ. ඔය පොඩි පොඩි දඩ කෑලි ගැහුවත් උන්ට ඒ ආදායමෙන් කොටසක් තෑගි විදියට ලැබෙනවා. ඒකට කියන්නේ “රිවෝඩ“ කියලයි. ඔය රිවෝඩ් එකතු කරගන්න තෑගි වව්චරය එහෙම නැත්නං රිවෝඩ් වවුචර කියල ජාතියක් පොලෝසියේ තියෙනවා. හැබැයි අර පොලිස් දඩ එකතු කරන්න නෙමෙයි. ඉතිං රථ වාහන දඩේකින් එක් කෙනෙකුට කීයටවත් රිවෝඩ් විදියට රුපියල් පන්සීයක් ගන්න බෑ. එතකොට පන්සීයක් තලාගන්න එක ලේසියි ඉක්මන්..

මෙන්න මෙහෙමයි සාමාන්‍යෙයන් පොලීසිය වැරදි කරුවන් අල්ලල නඩු දාන අවස්ථා තියෙනවා නේ. ඒකෙදි වරද හා වරදකරුවාගේ ස්වභාවය විවිධයි.

විවෘත වරෙන්තු කරුවෙක් අත්අඩංගුවට ගැනීම

බීමතින් රිය පැදවීම

නීතිවිරෝදි මත්පැන් (කසියා, රා) ළග තබා ගැනීම

සීල් අරක්කු මුදලට විකීණිම

හෙරොයින් ළග තබා ගැනීම/විකිණිම

ප්‍රසිද්ධ ස්ථාන වල දුම්පානය කිරීම

......

.......

රා/ගෝඩා/තෙලිජ්ජ ළග තබා ගැනීම

ඔය වගේ හුගක් වැරදි තියෙන නිසා ඔය මොකක් හරි වැරුද්දට කව්රු හරි අහු උනොත් ඒකෙදි සාජන් කෙනෙක් පීසිල දෙතුන් දෙනෙක් වගේම සිවිල් ආරක්ෂකයෙකුත් ඒ සදහා සහභාගි වෙන්න ඉඩ තියෙනවා. ඒ වගේම හුගක් වෙලාවට ඒ වැටලීම මෙහෙයවූවා කියල අයිපී කෙනෙක් එහෙම නැත්නං එස්අයි කෙනෙක් මුලින්ම ඉන්නවා. විශේෂයෙන්ම මේ වරදවල් වල අත්අඩංගුවට ගත් අය උසාවියට ඉදිරිපත් කරල අන්තිමේ උසාවිය විසින් වරද කරුවන් කරාට පසුව හෝ ඔවුන් වැරදිකරුවන් බවට පිළිගත් පසුව උසාවිය විසින් දඩ මුදලක් ගෙවිය යුතු යැයි නියම කරනවා.

අන්න එතනදී තමා මේ රිවෝඩ් සීන් එක එන්ටර් වෙන්නේ. අපි හිතමු කව්රු හරි බීලා වාහන එළවල වැරදි කාරයා උනා කියල. එතැනදී උසාවියෙන් රු. 5000 ක දඩයක් ගැහුවා කියමුකෝ. ඊට පස්සේ මිනිහා දඩේ ගෙවනවා. එතකොට උසාවිය එයින් හරියටම 50% ක ප්‍රමාණයක් පොලිස් දෙපාර්තිමේන්තුවට බැර කරන්න කියල නියෝගයක් දෙනවා. ඊට පස්සේ ඒ මුදල කච්චේරිය හරහා පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුවට බැර කරනවා. ඊට පස්සේ මේ නඩුව උසාවියට ගේන්න වැඩ සිද්ධ කළ පොලිස් මාමලාට අර කලින් කිව්ව තෑගි වවුචරය පුරවල තමන්ගේ අයිපී මගින්, සහකාර පොලිස් අධිකාරි මගින්, පොලිස් අධිකාරි කාර්යාලයට යොමු කරනවා. 

එතැනදී මේකයි වෙන්නේ. ඒ වවුචරයේ සදහන් වෙනවා පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුවට අහවල් නඩුවේ දඩයෙන් කොච්චර ගානක් වෙන් කරාද කියන එක. අපි දැං කලින් කිව්ව විදියට මුළු දඩයෙන් 50% ක් රජයේ ආදායමට. ඉතුරු 50% පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුවට. (රුපියල් දෙදාස් පන්සීයයි උදාහරනේ හැටියට)

පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුවට ඒ ලැබුන මුදලෙන් 60% ක් (දෙදාස් පන්සීයෙන්) ඔන්න වෙන් කරනවා අර නිලධාරීන්ට රිවෝඩ් ගෙවන්න. ඉතුරු 40% කොහේට යනවාද මොනව කරනවද කියල නං මම දන්නෙ නෑ. හුගක් වෙලාවට ඒක පොලිස් සුභසාධක ගිණුමට බැර වෙනවා වෙන්න ඇති.

ඉතිං අර 60% ප්‍රමාණය අදාළ නඩුව ගෙනාපු නිලධාරීන් අතර බෙදෙනවා. ඒකෙදිත් ලොකු කුට්ටිය අයිපීට හරි එස්අයිට හරි. ඊට පස්සේ සාජන්ට. ඊට පස්සේ පීසීට. එහෙම බැලුවොත් 2500 න් 60% කියන්නේ 1500 යි නේ. මෙන්න මේ වගේ තමා රිවෝඩ් එක බෙදෙන්නේ.

අයිපී/එස්අයි - රු. 800

සාජන් - රු. 400

පීසි - රු. 300

ඔය වගේ නඩු ගේන තරමට දඩ ගහන තරමට පොලිස් නිලධාරීන්ගේ කල්ල මරේ. ලොකු කේස් වලදි අපි දන්නව නේ ගහන දඩ වල තරම. ඒ අනුව සමහර පොලිස් නිලධාරීන්ට රිවෝඩ් විදියට රුපියල් ලක්ෂය දෙක පවා තෑගි ලැබෙන වෙලා තියෙනවා. 

ඒත් දුකම කතන්දරේ තමා මේ රිවෝඩ්, ඒ කියන්නේ තමන් කට්ට කාලා නඩු ගෙනැල්ලා වාර්තා ඉදරිපත් කරල හොයපු මුදල ලබා ගන්න තියෙන අපහසුතාවය. සමහර තෑගි වවුචර් අවුරුදු ගණන් නොගෙවා ඉන්න බව ආරංචියි. ඒ වගේම එතන්දි පොලිසියත් ජරාව දෙනවා පොලිසියටම. ඔපීසියේ වැඩ කරන හාදයට කීයක් හරි හෝ බෝතලයක් හරි දුන්නම අර වවුචර ගොඩෙන් ඒ හාදයගේ වවුචර් එක උඩට ඇවිල්ල සුටුස් ගාලා ගෙවනවා. ඉතිං පේනවානේ අපි විතරක් නෙමෙයි පොලෝසියත් තමන්ගේ වැඩේ කරගන්න ජරාව දෙනවා.

එහෙම බැලුවම මේක සිස්ටම් එකේ වරදක් විතරයි.

අර උඩ වැරදි ලිස්ට් එකේ මම යටින්ම දාලා තියෙන වගේ ඒවට නං සල්ලි ලැබෙන්නෑ. ඔහෝ. මෙහෙමයි ඔය වගේ ඒවයේදි හුගක් වෙලාවට රා, කරිංඤඤං වලදි වැරදිකාරයට අවවාද කරල ඔය මොකක් හරි පොදු වැඩක් දඩුවමක් විදියට දෙනවා මිසක් දඩ ගහන්නෑ. ඒ විදියට දඩ නොගහන වෙලාවටත් පොලෝසියේ උන්දැල තෑගි වවුචර දානවා. සල්ලි ගන්න නෙමෙයි අනේ තමන්ගේ පෞද්ගලික ලිපිගොනුවට ප්‍රසංසා ලිපියක් දාගන්න. ඒ දඩ නොගෙවූ වැරදිකාරයා උන නඩු තීන්දුව පරිදි ඊට සහභාගී වූ අයට “ප්‍රසංසා“ කියල තෑගි දෙන්නේ ලියුමකින්.

ඔන්න ඔහොමයි දඩ කතන්දරේ. ඔය විදියට ඉතිං මාසෙකට එක පොලෝසියක් ගන්න නඩු ගාන අපි දන්න එකක්යැ. කොහොම උනත් මාසෙකට අර පොලිස් කාර්යාල වලට ලැබෙන තෑගි වවුචර් වල අඩුවක් නං ඇත්තේ නැහැ. එවනවා, හෙඩි ඔපීසියෙන් සල්ලි ගන්නවා. ගෙවනවා. ආයි අපිවම කනවා.

අන්තිමට කියන්න වෙන්නේ ඉතිං බැදපු ගෑනු උන්දැල හුගක් අය පොලෝසියේ වැඩ කරන උන්දැල වෙන්ටැති. ඇයි දෙයියනේ ඒ දැරිවියෝ අපිටත් මොන විදියෙන් හරි දඩ පිට දඩ ගහන්නම නේ බලන්නේ.