කෝ කොයින්..

පොඩි කාලේ ඉදලම ලංකාවේ ඉන්න හැම එකාටම හුරු කරල තියෙන්නේ චුට්ටි සුජානි කිව්ව වගේ සතෙන් සතේ රුපියලෙන් රුපියල එකතු කරල එකතු කරල කැටේක දාන්නය කියල නෙව. ඒ විදියට කාලයක් තිස්සේ හැමෝම වගේ කැට වල සල්ලි එකතු කරනවා. ආච්චි ල පෙට්ටගම් වල පුස්කාච්චි සල්ලි තියාගෙන ඉන්න කොට මුනුබුරෝ හොරෙන්ම පෙට්ටගම් අවුස්සල සල්ලි ගන්නවා. 

හැම බැංකුවක්ම එකම මෝල්ඩ් එකේ හදපු ප්ලාස්ටික් කැට පොඩි ළමයින්ගේ ඉතුරුම් ගිණූම් වලට අවුරුද්දට, දෙසැම්බර් වලට හෙම තෑගි විදියට දෙනවා නේ. ඕවා ගෙනාවට පස්සේ තමා වැඩේ තියෙන්නේ. පොඩි ඈයෝ මුළු ගෙදරම පීර පීර තියෙන කාසි ටික ඔක්කෝම එකතු කරගෙන එකායි දෙකායි කිය කිය කැට පුරවනවා. ඒ වගේ කැටයක් පිරෙන්න නං අඩුගානේ මාස ගානක් සමහර විට අවුරුද්දක් විතර යනවා. සිලි සිලි ගාලා හෙල්ලෙන්නැති බර කැටේ අරගෙන ගිහිල්ල බැංකුවට දීලා පොඩි එකාගේ පොතට දානවා. 

තව සිල්වත් උපාසක උපාසිකාවන් වෙනම කාසි මල්ලක් එකතු කරන් ඉන්නවා පෝයට පන්සල් ගියාම පිං කැටේට දාන්න, නැත්නං වෙසක් එකට, පොසොන් එකට යන වන්දනා වලදි පිං කැට පුරවන්න පාවිච්චියට ගන්න. මේවා පිං සිද්ධ වෙන වැඩ නිසා අපේ බෞද්ධයෝ පුරුද්දක් විදියට කාසියක් පිං කැටේට දාන එක කරනවයි. ගාළු පාරේ යන කෙනෙක් කළුතර බෝධියට පඬුරු දානව වගේ, ලංකාවේ අස්සක් මුල්ලක් නෑර හැම තැනම ඒ වගේ අනිවාර්යයෙන්ම කාසියක් වැටෙන පන්සල්, පල්ලි, දේවාල ඕන තරං තියෙනවා.

ලංකාවේ සිල්ලර කාසි සංසරණය අවප්‍රමාණය වෙලාලු. මෙහෙම කියන්නේ මම නෙමෙයි මහ බැංකුව. මහ බැංකු වාර්තා වලට අනුව දැනට ලංකාව තුල සංසරණය සදහා මුදා හැර ඇති කාසි ප්‍රමාණය කාසි කෝටි 430 ක් විතර වෙනවා. කොහොම උනත් කෙටි කාලයක් ඇතුලත මේ කාසි වලින් විශාල ප්‍රමාණයක් බහිරවය ගිලින ගානට පත් උනාම, මහ බැංකුවට සිද්ධ වෙනවා නැවතත් කාසි සංචිතය වැඩි කරන්න, කාසි ටංකනය කරන්න. සාමාන්‍යෙයන් අවුරුද්දකට අළුතෙන් කාසි මිලියන 100 ක් විතර මුදා හරිනව කියන කබරාලගේ මහබැංකුව කියනවා. මේක අති විශාල වියදමක් යන වැඩක්. කාසියක් හදන්න තඹ, නිකල්, මැංගනීම් යන ලෝහ වර්ග කාසි සදහා යොදා ගන්නවා. මොන විදියෙන් හරි වසරකට සැරයක් කාසි සංචිතයක් අළුතෙන් දාන්න වෙන එක නං අනිවාර්යයි. හැබෑද කියන්නේ මේ මහජනතාව කාසි ගිලිනව නෙව. 

කඩේකට ගියත් මුදලාලි කාසි වෙනුවට ටොපියක් හරි ගිනිපෙට්ටියක් හරි දීල රවට්ටනවා. බස් එකේ කොන්දොස්තොර මලයට කාසිතොර ජීවිතයක් තියෙන ගානට කාසි දෙන එක එකසිය ගානට අමතක කරනවා. කොහේට ගියත් කාසි ගන්න ගියාම හරිම අපලයි. අඩුගානේ බැංකුවෙන්වත් කාසි දෙන්නේ නැහැනේ. රුපියල් දෙකක් දෙන්න තියේනං රුපියල් අටක් තියේද අහල දහයේ කොළයක් දෙනවා. මේ දවස් වල ලංකාවේ රුපියල් දහය නෝට්ටුව සංසරණයේත් පැහැදිලි අඩුවක් තියෙනවා. ඒකට හේතුව මම හිතන්නේ කාසි කැට වලට දහය නෝට්ටුව පුරවන කාලෙත් පැමිණ ඇති හැඩයි.

දන්නවැයි වැඩක්. ලංකාවේ කාසි වලින් අති විශාල ප්‍රමාණයක් දඹදිව් තලයේ හිරවෙලා, අනගාරික ධර්මපාල තුමා බේරගත්ත බුද්ධගයාවේ කාමර වල ගෝනි පුරවල තියෙන විත්තියක් දැන් නං ස්තිරෙටම කියන්න පුළුවන්. සෑහෙන්න කාලයක් තිස්සේ දඹදිව් වන්දනාවේ යන අපේ වැඩිමල්ලෝ, අහල පහල අයගෙයි, නෑදැ අයගෙයි තව දන්න කියන හැමෝගේමයි මාරු කාසි ඔක්කෝම සුද්ද කරන් නෙව දඹදිව යන්නේ. එහෙම ගිහිල්ල නමෝ විත්තියෙන් දොහොත් මුදුන් දීල වැදල බුද්ධගයාවේ කාසි කැට පුරවනවා. ඔය විදියට වසරකට ලංකාවෙන් යට ලක්ෂ ගණනක් වූ බෞද්ධ වන්දනාකරුවන්, ලංකාවේ සිට ඉන්දියාවට අරන් යන කාසි තොගය අති විශාලයි.

හැබැයි ලංකාවේදි මේ කාසි එකවුන්ට් එකට දාලා සල්ලි කරාට, ඉන්දියාවේ එහෙම වෙන්නේ නෑ. ඉන්දීය බැංකු ලංකාවේ කාසි බාරගන්නේ නැතිව විතරක් නෙමෙයි, ඒ කාසි රටින් පිටකරන්නවත් ඉන්දීය මූල්‍ය නීති අනුව හැකියාවක් නැහැ. මේ නිසා දශක ගණනක් තිස්සේ බුද්ධගයාවේ හා බරණැස ගොඩ ගසා ඇති කාසි තොගය ලංකාවට ගෙනියන්න නං අනිවාර්ය රාජ්‍ය මාධ්‍ය මැදිහත්වීමක් වගේම විශාල නෞකාවක සේවය ලබා ගන්නත් සිදු වෙනවාමයි. අන්තිමට බැලුවම පිං පිං කිය කිය කරාට, බුද්ධගයාවේ ඉන්න හාමුදුරුවරු මේ වන්දනා ඇත්තොන්ට කුනුහරුපෙන් බනින්නැතිව විතරයි. දෙයියම්ප, කාටද පුළුවන් ඉන්දියාවේදි සත පහක වටිනාකමක් නැති ඔය තරං කාසි තොගයක් කාමර වල දාගෙන ආරක්සා කරගෙන ඉන්න. ඉතිං බනින්න තමා තියෙන්නේ මොන එහෙකට ලංකාවේ කාසි අරන් එනවද කියල කැටේට දාන්න.

ලංකාවේ සිද්ධස්ථානයක කැටයකට කාසි දැමීම හා දඹදිව පිහිටි සිද්ධස්ථානයක කැටයකට ලංකාවේ මාරු කාසි දැමීම දෙකක් කියන එක තේරුම් ගන්න බැරි අනවබෝධය නිසායි. මේ කාසි හිගය හේතුවෙන් බහුතරයක් ලංකාවේ වෙසෙන්නත් අවම ප්‍රමාණයේ අපහසුතාවයකට හෝ පත්ව සිටිනවා. ඒකට හොදම උදාහරණය තමා මහ බැංකුව අළුතින් හදුන්වා දී ඇති වැඩසටහන. කොයින් ටු කෑෂ්.. (කොහොමෙයි නම) රුපියල් 1000 ක කාසි වටිනාකමට රු. 1200 ක මුදල් ලබා දීම. ඒකෙන්ම හිතාගන්න පුළුවන් නේද කාසි හිගය කොයි තරංද කියලා.

ඒක නිසා මම හිතෙනවා කාසි කැට සෙල්ලම හා දඹදිව යන සැදැහැතියන් මළු පුරවා කාසි රැගෙන ගුවන් ගත වීම වහාම වැලැක්විය යුතු දෙයක් කියලා. ඇයි අනේ දැං ආපු බස් එකේ කොන්දත් මගේ රුපියල් තුන අමතක කරා. ඊයෙත් ඒකම කරා. ඒ මදිවට 30 දිල ගත්ත කූරට ලැබෙන්න ඕන රුපියල් දෙක දුන්නෙත් නෑ කඩේ මුදලාලි කාරයා. තරහ යනව නෙව මේව මතක් උනාම. මතක ඇතුව මාරු කාසි පොකට් එකේ දාගෙන එළියට බැහැල ගියානං අගෙයි..